W prawidłowym rozwoju umiejętności pisania i czytania znaczącą rolę odgrywają prawidłowo ukształtowane funkcje słuchowe. Poniżej przedstawione są ćwiczenia słuchowe, które można wykonywać samodzielnie z dziećmi w domu. Można wybrać poziom trudności ćwiczeń w zależności od wieku dziecka. Dobrym pomysłem jest wykonywanie każdego dnia jednego rodzaju ćwiczeń.
Ćwiczenia słuchowe – dla dzieci młodszych
- „Co słyszę?” – nasłuchiwanie, rozpoznawanie z zamkniętymi oczami odgłosów dochodzących na przykład z sąsiedztwa, z ulicy.
- „Zgadnij, co wydało dźwięk?” – uderzanie pałeczką na przykład w szkło, metal, kamień, drewno; toczenie różnych przedmiotów na podłodze (np. piłki, kasztana, kamienia), rozpoznawanie odgłosu przez dzieci.
- Rozpoznawanie różnych przedmiotów znajdujących się w zamkniętym pudełku (np. groch, kamyki, cukier, kasza) po wydawanym odgłosie.
- Rozpoznawanie głosu, szmeru, źródła dźwięku – miejsca, kierunku, odległości, liczby dźwięków (dużo – mało), głośności (cicho – głośno).
- Szukanie ukrytego zegarka, dzwoniącego budzika.
- Rozróżnianie i naśladowanie głosów zwierząt.
- Rozpoznawanie dźwięku różnych urządzeń domowych.
Ćwiczenia słuchowe – dla dzieci starszych
- Wyróżnianie wyrazów w zdaniu (stawiamy tyle klocków/rysujemy tyle kółeczek/klaszczemy tyle razy, ile słów słyszy dziecko w wypowiadanym zdaniu).
- Wydzielanie sylab w słowach poprzez wystukiwanie sylab, wyklaskiwanie.
- Dzielenie na sylaby imion dzieci.
- Rozpoznawanie określonej sylaby w rozsypane sylabowej (np. „ba, pa, ta, da, la, ra”).
- Wydzielanie spółgłosek nagłosowych przez przedłużanie nagłosu (np. „ssssamolot”, „szszszafa”).
- Odtwarzanie wystukiwanego rytmu.
- Tworzenie rymów – rodzic układa przed dzieckiem ilustracje przedstawiające miejsca do zwiedzania podczas wakacji oraz obrazki, których nazwy tworzą z nimi rymy. Następnie dziecko odnajduje pary rymujących się słów (np. góry – kury; łąka – mąka; miasto – ciasto; las – pas; port – tort).
(źródło: A. Geremek-Samsonowicz, A. Pankowska, H. Skarżyński, Implanty ślimakowe w częściowej głuchocie. Zadania i formy rehabilitacji dzieci. [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, Gdańsk 2019, s. 338-339).
Ewa Cieplińska
pedagog-logopeda